Saturday, 24 November 2018

Kokbwkhal-4


RWNGNOK YAKARMA ABO NI JWNGJAL


Rwng wng kha dophani singli tei chati. Rwngma kwrwi khe kaisa dopha phano hoda tei bororog ni hamkrai tubui man ya. Seb kwrwi ni bui bai solai bo phan sok ya tei rwngma kwrwi borog bo sak ni yakung bai bachawi chwngchacha wngwi man ya. Bohni bagwi no rwngma kwrwi borog eba dopharok bui ni seleng, kusubjago, thwngjago tei hamkrai kwrwi ongklok klaimatongo.



Hai khe rwngma wng kha bororog ni eba dophani phan tei da-seng. Phiya ba salbrum-brum science ni agokmung tei kwtal kwtal snam ongkhorma jorao; tabuk ni computerization tei globalization ni jorao sano chini Tripura ha, tamo khe chini Tiprasa dopha tabuk bo kwbangma ongklog klai tong kho tei rwngnok yakarma jwngjal bai bo chini Tiprasa dopha no nukjak kugo.

Khoroksa chwrai (rwng remsa ni simi remchi jorao kwbang nukjago) swrwngma yagulo, swrwngma haba sokliya. Swrwngma yakarwi thang khe ulo balwk te balwkte abo swrwngjakya bai baksa no wngwi thango. Abo kubui no nukjago. Tamo ni bagwi chwng eba chini dopha rwngnok yakarma jwngjalo kwlaina nang uansugui nai khe abohni ungkologo kwbangma no uansukthai tongo –

1. Biyal – hakhungo 70% ni kwbangma no bigrani ari tolao tongo. Phiya bigrale bai hai khe wng? Aroh sathai kwlaio. Sana thang khe yaphang no chaya. Yaphang khasiya, ojono siya tei borok dopha kheno joto no hwnwi mano chuak-arak bai lwlwkjak. Au kubui no chuak nung ya ni nukhung hwn mani no kubun tei kepher, uansokma bo kepher. Hai khe chuak no wng kha biyal ni singli tei biyal khe rwngnok yakarma ni yapri; abo ang uansugo. Abo no karwi ….

2. Joto lukurokni bising rwngnok ni seb kwrwi ni bagwi tei je tongma, manthokma ni bising bo rwngnok baijak, achukthai kwrwi, nungma twi kwrwi abo kwbangma rwngnok rogo (kami amchoini) nukjago. Abo bo rwngnok yakarma jwngjal hwnwi romwi mano. Tei abono karwi bo tei kaisa nukjago –

3. Phwrwngnai manthokya – uansoknai khe abo bo kaisa kotorma rwngnok yakarma jwngjalo khobjago. Tamo khe phwrwngnai tei swrwngnai abohrokni abohrokni kwcharo se ‘rwng’ tei ‘rwngnok’ wng kha lama. Phwrwngnai hamya eba manthokya wngma abo khe himjaknai lamao bolong kwphwngwi thangma hai se. Abo hai no kami amchoio belai khe nukjago. Phwrwngnai manthokya, je tongnai bob oh rwngnok se thase thang thaya. Thangwi bo kha riwi phwrwng ya. Phiya jwngjal no paithago kak ya.

No comments:

Post a Comment