Tuesday, 6 November 2018

Kokbwkhal-1


TIPRASA KAMIROKNI MWNGNI UKLOGO "BARI" KOKTHAI THEPAWI SWIJAKMANI TEI ABOHROKNI JWNGJAL

Salsa Osa Mwtai ni jorao Kailashahar bwkhak lam rimani. Lamao kwbangma haphar tei kamirokni mungrok mokolo kwlai kha. Phiya mungsa bwkhago ani b’kha belai nang kha -  borok dopharokni kamirokni mung ni uklogo “BARI” kokthai thepawi swijak mani. Abo hai ang Tripura ni salthang, salgra bebak bwkhak phaichingo no nuk kha. Bebak phaichingo no nugo, romdi Shikari Bari, Dhupi chara Jugendra Bari, Hodra Bari akorok.

Kubui khe uansugwi nai khe uanathai le aswk mungsa kok le kwrwi. Tamo ni abo wngkha kisa khursawi nai kheno omo saimano, aigio borokrok eba Tiprasarok jeba wngwi bo wng khana kok uanjwi kok no twiwi aswk saiman thaya eba rwngya. Tei Tumung no kebo swng kha hwn khe, Aaponar bari kuthai? Aphuru kok phirogo, ‘Aamar bari – amuk bari’. Kisa uansugwi nai khe kok phirok thani mungsa phano chaya le rutugui man ya.

A jora rogo (aigio) borok dopharok ni kami nok gana gini uanjwi kwrwi tei swngmungo swngnai ni twih no kok phirokthai tongo. Tamo ni hwn khe kok uanjwi man yaba  borokrok uansuk kha kamino no ‘Bari’ hwn na hwnwi. Hakhe automatically kok phirokjagwi thango, ‘Aamar bari – amukbari.’Akorok. Village Surveyer baburok bo abo hai no kami ni mung ‘Raio’ a jagao survey khlaiwi thango ‘Raiya Bari’, Twihorchwng no ‘Taiharchung Bari’ akorok.

             
Tei baisao khe, kamirok ni bumung philmani tei kok uanjwi kok bai slaiwi pharwi khibi mani. ‘Mayungtwisa’ kami ni mungo ‘Hatichara’. Tamo khe kokborok kokmung bai MAYUNG wng kha HATI tei TWISA wng kha CHHARA.Tei Kamikwtal wngwi thang kha ‘Noabari’. Omo hai khwlaiwi kwbangma kami, hathi, twisa, twima, hathai, hapung tei hapharrok ni mungrok philjagwi thang bai kha tei philjagwi tongo.

Tabukni ih computer ni mol o bachawi bo kwbangma no nuk kha kami mungrok ni uklogo ‘Bari’ kwrwi phano se ‘Bari’ kokthai swi bai mani rok. Romdi, omo kaisa loi ni bemar hai se wngwi thang sio chini borok dopha eba Tiprasarok ni thani.

Omo hai khwlaiwi borokrok ni mungrok bo swlaijagmung a Ha Bubagra rok ni simi no chengjagwi phai kha. Tripura ni paithak bwkhak rok ni Ha Bubagrarok ni mungrok bo kok uanjwi bai no narwkjakmarok nugo. Hakhe no yagulo abo joto bororok no swrwnglai swrwnglai wngwi kubun mani kokthai bai pharlai mani nukjago.

 Phiya ba, oro mokol kwlaithok wng kha, nukjago joto ni no nogo ringjakma mung khe baithangni mani khuk ni kok bai tei phatar o khe kubun mani khuk ni  kokthai bai tei hai khe no swimani bo swio. Phiya tabuk o abo ni pherlaima kisi sale nukjak kha tei mojomo bororok no baithangni bwsarok no kokborok bai no pharlai bai manirok nuk kha.

Hai bo nugo, baksa baksa baithang no hoda o mojomo kuchuk hwnwi b’khakanai, western culture hamjaknairok no mojomo nugo bohrok baithangni bwsarok no kokborok bai pharyawi English bai phar lai mani rok nugo. Ayango khe bohrok no dopha hamjakmani kok, mani kok kokborok tei hukumu- mukumu hamsa nani rok no twiwi kotor kotor kok sawi bachamarok nugo. Omo hai kwbangma kotor mungnang bororok tongo tei nugo.(O kok kebo no sului samani ya, kebo ani ih kogo b’kha nangwi tong khe nakarja di.)

Chwrai phuru ma pori bo kha tei tabuk bo nugo.  Rwngrem kusu chwrai rok ni bijab (Samaj bijab) o swijak tongo. Tiprasarok ni Ri-chum ni mung – Pachhra, Riya akorok hwnwi. Abohrok ni kokmung jesaphano wng sithun. Phiya ba Tiprasarok ni thani abo yachak thok ya. Tiprasarok ‘Pachhra’ le hwn ya ta, abo no ‘Rignai’ se hwno tei ‘Riya’ bo hwn ya , hwno ‘Risa’. Phiya ba hakhe no rwngnok rogo phrwngjagwi tongo. Abo chwng Tiprasarok ni thani yachak thok wngwi se man ya. Omo twi kwbangma no tongo – takhuk tei bukhukrok abo hai rok no twiwi chwng uansukthai jora sok phai kha.

No comments:

Post a Comment